While petlja

dijagram protoka while petlje

Kod većine programskih jezika, while petlja je naredba kontrole toka koja omogućava kodu da se izvršava više puta na osnovu vraćenog logičkog tipa. While petlja se može posmatrati i kao ponavljajuća if naredba.

Pregled

While konstrukcija se sastoji od bloka naredbi i uslova. Uslov se prvo procenjuje – ako je uslov tačan, naredbe unutar bloka se izvršavaju. Ovo se ponavlja sve dok uslov ne postane netačan. Zbog toga što while petlja proverava uslov pre nego što izvrši blok naredbi, upravljačka struktura je često poznata i kao pred-test petlja. Poredi se sa do while petljom, koja proverava uslov nakon što je petlja izvršena.

Na primer, u C programskom jeziku (kao i u Javi, C#, Objective-C i C++u, koji koriste istu sintaksu u ovom slučaju), odsečak koda je:

int x = 0;
while (x < 5) 
{
    printf ("x = %d\n", x);
    x++;
}

prvo proverava da li je h manji od 5, i zato što jeste, funkcija printf je pokrenuta i nakon toga h se povećava za 1. Zatim se opet proverava da li je uslov zadovoljen i petlja se izvršava sve dok je uslov zadovoljen odnosno dok promenljiva h ne dobije vrednost 5.

Uočite da je moguće, u nekim slučajevima čak i poželjno, da za zadate uslove logički odgovor uvek bude tačan, i da se tako stvara beskonačna petlja. Kada se takva petlja namerno napravi, obično postoji druga kontrolna struktura (kao što je break naredba) koja upravlja završetkom petlje. Na primer:

while (true) 
{
    //ради компликоване ствари
    if (Услов) break;
    //више ствари
}

Ekvivalentne strukture

U S programskom jeziku,

while (Услов) 
{
   Изјаве;
}

je ekvivalentno sa

if (Услов) 
{
   do 
   {
      Изјаве;
   } while (Услов);
}

ili

while (true) 
{
   if (!Услов) break;
   Изјаве;
}

ili

   goto TEST;
PETLJA:
   Изјаве;
TEST:
   if (Услов) goto PETLJA;

ili

TEST:
   if (!Услов) goto KRAJPETLJE;
   Изјаве
   goto TEST;
KRAJPETLJE:

Poslednje dve nisu preporučljive zato što korišćenje „goto“ izjava otežava programeru da razume tok kontrole, i generalno se koriste kao poslednje sredstvo.

Takođe u S-u i njegovim potomcima, while petlja je for petlja bez inicijalizacije ili brojanja izraza tj.

for ( ; Услов; )
{
   Изјаве;
}

Demonstriranje while petlji

Ove while petlje će računati faktorijel broja 5:

ActionScript 3

var broj:int = 5;
var faktorijel:int = 1;

while ( broj > 1 )
{
  faktorijel *= broj;
  broj--;
}
trace ("Faktorijel ", faktorijel);

Ada

with Ada.Integer_Text_IO;

procedure Faktorijel is
  Broj   : Integer := 5;
  Faktorijel : Integer := 1;
begin
  while Broj > 0 loop
    Faktorijel := Faktorijel * Broj;
    Broj   := Broj - 1;
  end loop;

  Ada.Integer_Text_IO.Put (Faktorijel);
end Faktorijel;

Basic - QBasic ili Visual Basic

Dim broj As Integer = 10 ' даје вредност променљивој

Do While broj > 0
    broj = broj - 1
Loop ' програм иде овде, све док број не буде 0

Bourne (Unix) shell

broj=5
faktorijel=1
while [ $broj -gt 0 ]; do
    faktorijel=$((faktorijel * broj))
    broj=$((broj - 1))
done

echo $faktorijel

C ili C++

int main (void)
{
  int broj = 5;
  long faktorijel = 1;
 
  while (broj > 1)
  {
     faktorijel *= broj--;
  }
  printf("%d", faktorijel);
  return 0;
}

Skript sintaksa

broj = 5;
faktorijel = 1;
 
while ( broj > 1 ){
    faktorijel *= broj--;
}
writeOutput(faktorijel);

Tag sintaksa

<cfset broj = 5>
<cfset faktorijel = 1>
<cfloop uslov="broj GT 1">
    <cfset faktorijel *= broj-->
</cfloop>
<cfoutput>#faktorijel#</cfoutput>

Fortran

program FaktorijelProg
  integer :: broj = 5
  integer :: faktorijel = 1
  do while (broj > 0)
    faktorijel = faktorijel * broj
    broj = broj - 1
  end do
  print *, faktorijel
end program FaktorijelProg

Java, C#, D

Kod while petlje je isti za programe Java, C# i D:

int broj = 5;
long faktorijel = 1;

while (broj > 1)
{
   faktorijel *= broj--;
}

Za program Java rezultat se štampa kao sledeće:

System.out.println(faktorijel);

Ista stvar u S#:

System.Console.WriteLine(faktorijel);

I konačno u D:

writefln(faktorijel);

Javaskript

var broj = 5;
var faktorijel = 1;

while ( broj > 1 )
{
  faktorijel *= broj--;
}

document.write(faktorijel);

Lua

broj = 5
faktorijel = 1

while broj > 0 do
  faktorijel = faktorijel * broj
  broj = broj - 1
end

print(faktorijel)

MATLAB

broj = 5;
faktorijel = 1;

while (broj > 0)
  faktorijel = faktorijel * broj;      %Увећава се вишеструко
  broj = broj - 1;                %Опада
end

faktorijel

Mathematica

 Block[{broj=5,faktorijel=1},          (*Локализује број и факторијел*)
         While[broj>0,                (*While петља*)
                faktorijel*=broj;      (*Увећава се вишеструко*)
                broj--;               (*Опада*)
              ];
      faktorijel
     ]

Oberon, Oberon-2, Oberon-07, ili Component Pascal

MODULE Faktorijel;
IMPORT Out;
VAR
  Broj, Faktorijel: INTEGER;
BEGIN
  Broj := 5;
  Faktorijel := 1;
  WHILE Broj > 0 DO
    Faktorijel := Faktorijel * Broj;
    DEC(Broj)
  END;
  Out.Int(Faktorijel,0)
END Faktorijel.

Maya

int $broj = 5;
int $faktorijel = 1;

int $multiplication;

while ($broj > 0)
{
    $multiplication = ($faktorijel * $broj);
     
    $broj -= 1;
    
    print ("Broj is: " + $broj + ", multiplication is: " + $multiplication + "\n");
}

Paskal

program Faktorijel1;
var
  Broj, Faktorijel: integer;
begin
  Broj := 5;
  Faktorijel := 1;
  while Broj > 0 do
  begin
    Faktorijel := Faktorijel * Broj;
    Broj := Broj - 1
  end;
  WriteLn(Faktorijel)
end.

Perl

my $broj = 5;
my $faktorijel = 1;

while ( $broj > 0 ) {
    $faktorijel *= $broj--; # Увећава се вишеструко, након тога опада
}

print $faktorijel;

While petlje se često koriste za čitanje podataka liniju po liniju (kao što je definisano sa $/ separatorom) iz otvorenog fajla:

open IN, "<test.txt";
while ( <IN> ) {
  print;
}
close IN;

PHP

$broj = 5;
$faktorijel = 1;
while($broj > 0) {
  $faktorijel *= $broj; // Прво се увећава вишеструко.
  $broj--; // Након тога опада.
}
echo $faktorijel;

PL/I

declare broj fixed initial(5);
declare faktorijel fixed initial(1);

do while(broj > 0)
  faktorijel = faktorijel * broj;
  broj = broj - 1;
  end;

Python

broj = 5 # Вредност променљиве је 5 
faktorijel = 1 # Вредност променљиве је 1

while broj > 0: # Док је број(5) већи од 0 
    faktorijel *= broj              # Промени вредност факторијела у 
                                      # факторијел х број.
    
    broj -= 1                      # Промени вредност броја у
                                      # број - 1.

print(faktorijel) # Штампа вредност факторијела.

While petlja koja se ne završava:

while True:
    print("Упомоћ! Заглављен сам у петљи!")

Racket

U Racket, kao i u ostalim Scheme implementacijama, let je popularan način da se implementira petlja:

#lang racket
(define broj 5)
(define faktorijel 1)
(let loop ()
  (when (> broj 0)
    (set! faktorijel (* faktorijel broj))
    (set! broj (sub1 broj))
    (loop)))
(displayln faktorijel)

Koristeći makro sistem, implementacija while petlje je trivialna vežba:

#lang racket
(define-syntax-rule (while test body ...) ; убацује while петљу
  (let loop () (when test body ... (loop))))
(define broj 5)
(define faktorijel 1)
(while (> broj 0)
  (set! faktorijel (* faktorijel broj))
  (set! broj (sub1 broj)))
(displayln faktorijel)

Ruby

# Израчунава факторијел од 5
i = 1
faktorijel = 1
while i < 5
  faktorijel *= i
  i += 1
end
puts faktorijel

Smalltalk

Za razliku od ostalih jezika, u Smalltalk-u while petlja nije jezička konstrukcija već je definisana u klasi BlockClosure kao metod sa jednim parametrom, telom kao zatvaranjem, koristeći sebe kao uslov.

| count faktorijel |
count := 5.
faktorijel := 1.
[ count > 0 ] whileTrue: 
    [ faktorijel := faktorijel * count.
    count := count - 1 ].
Transcript show: faktorijel

Smalltalk takođe ima odgovarajući whileFalse: metod.

Tcl (Tool command language)

set broj 5
set faktorijel 1

while {$broj > 0} {
  set faktorijel [expr $faktorijel * $broj] 
  incr broj -1 
}

puts $faktorijel

Windows PowerShell

$broj = 5
$faktorijel = 1
while ($broj) {
    $faktorijel *= $broj--
}
$faktorijel

While jezik

While programski jezik je prost programski jezik napravljen od zadataka, uslova i while izjava, korišćenih u teoretskoj analizi imperativne semantike programskog jezika.

C := 5;
F := 1;
while (C > 1) do
    F := F * C;
    C := C - 1;

Vidi još

• Do while petlja
• For petlja
• Forič petlja

Literatura

• Nielson, Flemming; Nielson, Hanne R.; Hankin, Chris (1999). Principles of Program Analysis. Springer. ISBN 978-3-540-65410-0. Pristupljeno 29. 5. 2013.